Böbreğin kistik hastalıkları içinde en sık karşılaşılanı basit böbrek kistleridir. Görülme sıklığı yaş ilerledikçe artar. Elli yaşının üzerinde olup, ürolojik nedenler dışındaki nedenlerle abdominal bilgisayarlı tomografi incelemesi yapılanlarda %25 oranında basit kist ile karşılaşılır. Büyük otopsi serilerinde ise % 50’ye varan oranlarda basit kist görüldüğü bildirilmektedir. Basit kistler tek veya çok sayıda olabilir. Bazen iki böbrekte de görülebilir. Böbreğinkorteks veya medullasına yerleşebilir.
Basit kistlerin oluşum süreci(patogenezi) bilinmemektedir. Tubulustıkanması(obstrüksiyonu) sonucu geliştiği düşünülmektedir. Prostat hipertrofisi gibi obstrüktif patolojilerin olduğu durumlarda basit kist insidansının arttığının bildirilmesi bu görüşü desteklemektedir. Buna karşılık, mikrodiseksiyon çalışmaları, basit kistlerin tubuler veya kollektör kanallardaki divertiküllerden geliştiğini düşündürmektedir.
Basit kistler çoğu kez şikayet oluşturmaz(asemptomatiktir) ve başka bir inceleme sırasında tesadüfen saptanır. Büyük hacimlere ulaşarak ağrıya neden olabilir. Ayrıca kist içine kanama veya kist infeksiyonu olabilir. Çok büyük hacimlere erişmiş kistler, etraf dokuya yaptığı bası sonucu renin salgısında artışa neden olarak hipertansiyona yol açabilir.
Ultrasonografik inceleme ile kistler rahatlıkla görülebilir. Eğer her iki böbrekte multipl basit kistler varsa otozomal dominant polikistik böbrek hastalığından ayrılmalıdır. Bu amaçla, detaylı aile hikayesi alınmalı ve diğer organlarda kistlerin varlığı araştırılmalıdır. Basit kistler, polikistik böbrek hastalığından farklı şekilde, böbrek fonksiyon bozukluğuna yol açmaz. Bazen renalkarsinom ve abseden ayırmak gerekebilir. Basit kistlerin ultrasonografik görünümü tipiktir. Sınırları düzgündür ve içi anekoiktir. Şüpheli olgularda bilgisayarlı tomografik inceleme gerekir. Basit kistler zamanla çok yavaş bir şekilde büyüyebilir.
Asemptomatik olgularda herhangi bir tedavi gerekmez. Çok büyük hacimlere ulaşmış kistlerlaparoskopik yöntemle alınır.