PSA (Prostat Spesifik Antijen), normal olarak prostat içinde üretilen ve meninin sıvılaşmasını sağlayan proteolitik bir enzimdir.Çok az bir miktarı kana geçer. Prostat hücrelerini etkileyen durumlarda kana geçiş artar. PSA’nın kandaki miktarının artışına sıklıkla neden olan durumlar, prostat bezinin aşırı büyümesi, prostat iltihaplanması ve prostat kanseridir. Bu nedenle her PSA artışında kanser tanısı konulmaz. Aslında prostat kanserinde prostattaki  PSA miktarı artmaz, kana geçen miktar artar. Kandaki miktarın artış hızı da miktarı kadar önemlidir.

Serbest PSA’nın total PSA’ya oranı da azaldıkça kanser tanısı koyma olasılığı artar. Serbest PSA bugün artık eskisi kadar yoğun kullanılmamaktadır. PSA değerindeki sürekli yükselme, diğer sebepler ekarte edildikten sonra kanseri işaret edebilir. Prostat kanserinden şüphelenildiğinde Multiparametrik prostat MR’ı (MP MR) yapılmalıdır. MP MR, tanıya yardım edebildiği gibi, işaretleme ile hedefe yönelik prostat biyopsisi yapmaya da yardım eder.PSA’nın rutin kullanımı ve yıllık PSA konrolu yapılması erken tanıyı artırır.

Prof. Dr. Bülent OKTAY

Bursa 07/2019